เวลาเราจะพูดถึงระบบเบรกอะไรใดๆ ก็ตาม น้ำมันเบรก กลายเป็นเรื่องที่หลายคนลืมเสียสนิท อาจด้วยมันเหมือนจะไม่ได้เพิ่มหรือมีส่วนเกี่ยวข้องใดๆ กับประสิทธิภาพในการเบรกโดยตรง ทั้งที่เราต่างใช้มันกันอยู่ทุกวี่วัน โดยไม่คิดหวั่นใจมาก่อน
น้ำมันเบรก ไม่เหมือนกับบรรดาน้ำมันอื่นๆ ในระบบต่างๆภายในรถยนต์ มันแตกต่างเนื่องจากไม่ได้สัมผัส วน หรือสัมผัสความร้อนที่เกิดจากการเบรกโดยตรง หากเป็นเพียงน้ำมันไฮดรอลิก ใช้ดันลูกสูบแม่ปั้มเบรกให้ทำงาน เมื่อเรากดแป้นเบรกไปยังแม่ปั้มด้านบน แรงดันน้ำมันจะเพิ่มขึ้นไปยังแม่ปั้มด้านล่าง เพื่อเริ่มกระบวนการลดความเร็ว จนกระทั่งรถหยุดสนิท
มีการถกเถียงกันเสมอว่า น้ำมันเบรก จำเป็นต้องเปลี่ยนหรือไม่ เนื่องจาก น้ำเบรกจะเสื่อสมภาพนสภาวะการณ์สำคัญ ได้แก่การเจอปนโดนน้ำ ทว่าในระยะหลังบริษัทรถยนต์ และ ผู้ผลิตเบรก เริ่มให้คำแนะนำ ในการเปลี่ยนน้ำมันเบรก ทุกครั้งเมื่อเปลี่ยนผ้าเบรก เพื่อให้ทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ
หลายคนอาจจะไม่ทราบมาก่อนว่า น้ำมันเบรกมีอุณหภูมิจุดเดือดไม่เหมือนกัน ในแต่ละเกรด และการมีอุณหภูมิเดือด หมายความมันสามารถเสื่อสภาพได้ในบางกรณี อาทิ การเสื่อมสภาพจากการทนความร้อนสูงบ่อยครั้ง
ในประเทศอเมริกา มีรายงานที่น่าสนใจว่า จากการสำรวจความพร้อมของน้ำมันเบรกในรถยนต์จำนวนมากพบว่า น้ำมันเบรกเป็นสิ่งเดียวในระบบเบรกที่สอบตกการทดสอบในภาพรวม
น้ำมันเบรกเมื่อใช้นานไป จะดูดซับความชิ้นเอาไว้ เป็นผลทำให้น้ำมันมีประสิทธิภาพทนความร้อนน้อยลงตามกาลเวลา ยกตัวอย่างน้ำมันเบรก Dot 3 สามารถทนความร้อนได้ 205 องศาเซลเซียส เมื่อมีน้ำเจอปนอยู่ในน้ำมัน 3.7 % การทนความร้อนจะลดลงเหลือเพียง 140 องศาเซลเซียส เช่นเดียวกันกับเกรด Dot 4 มันทนความร้อนจาก 230 องศา เซลเซียส เหลือเพียง 155 องศาเซลเซียสเท่านั้น เมื่อมีน้ำเจอปนในระดับที่เท่ากัน
นอกจากนี้การใช้เบรกจนถึงระดับที่ผ้าเบรกไหม้ ยังเป็นอีกประการสำคัญ ทำให้น้ำมันเบรก เสื่อสภาพ เนื่องจากน้ำมันเบรกจะไหลเวียนในแม่ปั้ม และมีหน้าที่ส่วนหนึ่งซับความร้อนที่ถ่ายทอดจากผ้าเบรกมายังลูกสูบเบรกด้วยส่วนหนึ่ง ทำให้เมื่อเราใช้ผ้าเบรกจนไหม้ หรือ เมื่อไรก็ตามเบรกเฟด ไม่สามารถเบรกได้ตามปกติ นั่นหมายถึง น้ำมันเบรกเสื่อมค่าการทนความร้อยที่มันควรทำได้ไปแล้ว และสมควรจะเปลี่ยนเมื่อมีโอกาส
อย่างไรก็ดี ปัจจุบันบริษัทรถยนต์หลายบริษัทแนะนำ ว่ารถยนต์สมควรจะเปลี่ยนน้ำมันเบรกทุกครั้งเมื่อเปลี่ยนน้ำมัน เพื่อให้ประสิทธิภาพในการทำงานเต็มครบตามต้องการ แต่ถ้าคุณรับรถต่อมาจากคนอื่น แล้วไม่แน่ใจว่าต้องเปลี่ยนหรือไม่ ในต่างประเทศมีการเปิดเผยว่าน้ำมันเบรกควรเปลี่ยนทุก 20,000 ไมล์ หรือ ประมาณ 32,000 กิโลเมตร
น้ำมันเบรก อาจเป็นเรื่องที่หลายคนมองข้ามทางด้านความปลอดัยในการใช้เบรก เราดันให้ความสำคัญกับสิ่งอื่นมากกว่า เนื่องจากเราคิดว่ามันไม่มีความสำคัญ ทั้งที่มันมีความสำคัญในการใช้งานระบบเบรกมากกว่าที่เราคิดเสียอีก
